Skipnavigation Virtuelles Museum zur Geschichte Mecklenburgs und Vorpommerns

Springe direkt zu:

Menü öffnen

Gägend un Ümwelt

Park Basedow
De Ingel’sch Landschaftspark vun Basedow

Mäkelborg-Vörpommern is bi de letzten Iestied orrer ok Kolle Tied enstahn. De Kliffs, Knüllen, Seen, Flüss un dat „platte Land“ sünd dorbi rutkamen. Dorvun, dat sick in Südwesten Sand ablagert hett, ensteiht disse platte Gägend, œwer ok Nedder- un Hochmuure. Vör 29 000 Johren fangt de Weichselkolttied an (bi 115 000 Johren–10 200 Johren vör Chr.), de nuurdöstlich Gägend, de Pommersch‘ Endmorän‘, tau maken. 13000 Johren is dat Land von Ies taudeckt. Dat Ies treckt sick in Reihgen orrer Kerden vun Nuurdwest bet Südost. Nahdem dat Ies schmölt‘, enstahn kolle Steppen, wo Kreihenbeer‘n un lütte Krüppelbarken as ierste Planten wassen daun. Grote Diere as Mammut, Riesenhirsch, Rentier un Elk trecken hier rin. Mit de Tied ward dat warmer un so sünd Föhren un Barkenbööm de iersten Boomoorten, de nah de Iestied wassen daun. Denn kamen Linden un Eikenbööm. Taun Schluss wassen in‘t Hollen Rodbäukenbööm.

Minschen siedeln hier vun de Laate Ollsteintied an (10000–8000 vör Chr.). In de Tiedige Steintied (3000–1800 vör Chr.) fangen de an, in’n Hollen tau roden, dat sei Acker kriegen. Dat ward ümmer miehr siedelt un ackeriert, so dat dat Holt trüchgeiht. Ierst laat, in’t 19. Johrhunnert, fangt nah all de Röverie an de Bööm ‘ne vernünftig‘ Forstwirtschaft an. Dunn warden väle Bööm anplan’t, œwer so enstahn ok Monokulturen. De sünd twors siehr produktiv, œwer ok Ökosystems, de fix ut de Richt kamen koenen. Väle Oorten vun Planten un Diere gifft dat in so’n Holt ok nich. In dat 20. Johrhunnert ensteiht ok in Mäkelborg ‘ne Bewägung doför, dat de Natur erhollen un de Diere, de in Not sünd, de Planten un de Gägend, wo sei läben, wohrt warden. An dat Enn‘ vun dat Johrhunnert fangen sei an, de Waldwirtschaft anners tau denken. So planten sei nu miehr Loofbööm. Dat makt dat Läben in’n Hollen för Planten un Diere bäter.

Kreidefelsen auf Rügen, Königstuhl, Luftaufnahme um 1930
Felsen ut Kried up Rügen, Königstuhl, Luftupnahm üm 1930

Vörpommern hett Kliffküsten, Hügels, Seen un Flusslööp un süss plattet Land. Enstahn is dat so in de letzt Iestiet orer ok "kolle Tiet". Vör 29 000 Johren in de "Kolle Tiet bi de Weichsel" ensteiht de Gägend in denn Nuurdosten dörch dit Klima. 13 000 Johren liggt dat Land ünner Ies. As dat Ies updäut, billen sik "Stauchendmoränen". Enstahn ok Hügelkerden ut "Satzendmoränen" mit bannig väl Kies un Stein. Dorbi rut kümmt so bi 18 000 vör Christi de "Baltisch‘ Binnenhauptendmoräne" in dat Pommersch Stadium. Vun de Insel Rügen ward de bœbelste Schicht Ierd afdragen un so de 70 Millionen Johre olle Kried frieleggt. De Formationen sünd so besünners, dat sei hüüt in denn Nationalpark Pommersch Boddenlandschaft schützt sünd.

Gesprochen von: Marian Pries / Güstrower Plattsacker

Gägend un Ümwelt