Handwark un Industrie 1850 bet 1900

De Schipperie bläuht, nahdem de Agrarkrise vörbi is, miehrere Johrteinte bannig up. De Rostocker Koopmannsflott‘ bringt de Woren in anner Länner un hett tau de Tied vun 1850-1870 duwwelt so väle Schäpen. De Woren, de inköfft warden, kamen oewer Stettin, Lübeck orrer Hamborg. Die Iesenbahnstrecken warden in’t Land oewerall utbuugt. Vun 1889 bet 1893 kamen de Schienen in de Hand vun den Staat.

De nuurddütsche Bund hägt 1869 de Plicht up, in ‘ne Gill tau sien. Allens, wat Metall un Äten un Drinken verarbeit‘ grünnt sick in Rostock, Wismer, Güstrow un ok in Schwerin, Niegenbramborg, Neustadt-Glewe, Dömitz un Parchim. 1890 entsteiht in Rostock de Neptunwarft AG.

In Wismer buugt Heinrich Podeus sien Ünnernähmen up as grot‘ Schipper mit iesern Schäpen, mit Fabriken, wo sei Iesen geiten, wo Waggons buugt warden un ok Holtfabriken. Hochmod’sche Zuckerfabriken entstahn vun Anfang vun de 1880er Johren as Aktiengesellschaften vun de Gaudsbesitter. De Buugindustrie hett’n bannigen Upschwung. Ofschonst dat verbaden wier, entstünn de „Allgemein‘ mäkelborg’sche Hannelsverein“.

De Schipperie bläuht as verdull. So üm un bi 200 Stralsunner un Barther Sägelschipper sünd up de See rund üm de Welt ünnerwägens. 1861-1868 buugen sei de Fohrrönn un denn Haben in Barth ut.

1869 schafft de Nuurddütsche Bund den Dwang af, dat‘n in‘ne Gill sien mœt. Vun denn Anfang vun de 1880er Johren an buugen sei Zuckerfabriken as Aktiengesellschaften för Gaudsbesitter. Dat Buugen un allens, wat dor tauhüürt, hett‘n bannigen Upschwung. In de Stralsunner Spälkortenfabrik Diekelmann & Co. erfinnen sei dat franzöös‘sche Bladd, wat dat hüüt noch gifft. Dat köpen de Lüüd siehr giern. 1861 privatisieren sei de Geiterie in Torgelow. bet tau dat Johr 1897 warden 10 niege Geiterien buugt.

In Swinemünn geiht dat mit den HAben vun 1880 an nich miehr vöran. Dat kümmt, wiel de Hochseeschäpen dörch denn Kanal "Kaiserfohrt" direktemang nah Stettin führen kœnen. Stettin ward nu de Hauptuurt vun de Industrie, ünner annerm wägen dat Stoewer-Imperium. 1897 œwernimmt de Staat de Iesenbahnlinien. För de Badgäst is de Linie vun Berlin nah Swinemünn un de Nuurdbahn nah Stralsund hen vun Vördeil. Bet tau dat Johr 1897 ward jede Kreisstadt an de Iesenbahn anschlaten.