Napoleon schott‘ sick gägen England af. (Kontinentalsperre) De engel’schen Woren, de in Mäkelborg sünd, warden intreckt. De Hannel mit England un ok de Ostseefischerie is verbaden. De Haben vun Warnmünn is tauschott‘. Mit de Wirtschaft geiht dat ganz un gor bargdal.
As Napoleon dalsmeten is, verhalt sick de Wirtschaft man blot tögerich. Dat Wichtigst‘ tau disse Tied is de Buug vun Straten un Chausseen. Ganz nieg is, dat Banken un Sporkassen enstahn.
Handwark un Industrie 1800 bet 1850
Up denn Tietstråhl dörch dit Themå
Tiet un Epoch utwählen:
De Stralsunner Schipperslüüd hebben Glück, dat sei ünner de schwed‘sche Fahn de Woren ut England hen- un herführen dörben. All de annern Gägenden hebben dat schwor, wiel Krieg is. As Napoleon denn verdräben is, geiht dat mit de Wirtschaft so sachten bargup. Väle Seelüüd wannern ut nah Schweden hen. Gaude Geschäfte maken œwer de Banken. Vun 1821 bet 1828 enstahn in Swinemünn, Stettin, Stralsund un Griepswold Sporkassen. Fürst Malte tau Putbus buugt siene Residenz mit Lauterbach tau‘n Seebad ut, wat in de Mod is.
So sachten sett sik de industrielle Revolutschion dörch. In Torgelow un Ueckermünn warden königlich-prüß‘sche Iesenhüten buugt. Dörch denn prüß‘schen Tollverein kriegen de Kooplüüd in de Seestädte vun 1834 an Nahlat un tahlen nich soväl, as de annern. 1816 bet 1831 ward de Utbuug vun de Straten und Wääch vöran dräben, blot Nievörpommern blifft dorbi trüch. Dat Stettin sik bannig fix mit siene Industrie un as Festung entwickeln deit, makt, dat ok dat Ümland nahtreckt. 1843 ward de Iesenbahnwech nah Berlin hen œwergäben.
