Sporysz (Secale cornutum)

• Workowiec, długość: 120 cm

Sprzyjające warunki, takie jak wilgotność i ciepłota sprzyjają powstawaniu między łuskami żyta brązowych sporyszy (przetrwalnik pasożytniczego grzyba buławinki czerwonej). Spożywanie sporyszu doprowadzało dawniej do masowych zatruć. Obawiano się ich na równi z zarazami lub rakiem. Zatrucie sporyszem nazywano „ogniem świętego Antoniego” i prowadziło poprzez niedokrwienie do martwicy tkanek nóg, co spowodowane było zawartym w sporyszu alkaloidem.

Od XIX wieku dzięki starannej selekcji materiałów siewnych oraz programom ochrony roślin, liczba zakażonych sporyszem pól drastycznie spadła. Sporysz ma także pożyteczne działanie. Od wieków znano jego pobudzające własciwości, początkowo stosowane potajemnie, a następnie odkryte przez medycynę. Obecnie jest on uprawiany, aby uzyskać niektóre alkaloidy.