Skipnavigation Virtuelles Museum zur Geschichte Mecklenburgs und Vorpommerns

Springe direkt zu:

Menü öffnen

1600 bet 1650

Herzog Albrecht von Wallenstein
Albrecht vun Wallenstein, Herzog tau Mäkrlborg 1628–1631

An dat Enn vun den Upschwung in de Landwirtschaft drängen de groten ridderschaftlichen Wirtschaften de Buernwirtschaften af. Dat tweite Mal ward dat Land deilt: 1621 in dat Land Mäkelborg-Schwerin un Mäkelborg-Güstrow. De Dörtigjöhrig‘ Krieg (1618-1648) makt dat heele Land taunicht. Dorvun, dat de lütten Städte belagert un allerwärts Soldaten inquartiert sünd, gahn de lütten Handwarks- un Kooplüüd kaputt. De Lüüd up‘t Land warden ümmer wedder vun marodierende Soldaten un Banden oewerfallen.

1628 grippt de kaiserlich‘ Feldherr Albrecht vun Wallenstein sick dat Land. De Kaiser makt em tau den Herzog vun Mäkelborg. Hei bringt väle Reformen in Gang, de oewer nah siene Ermordung 1634 wedder trüchnahmen warden. Wismar mit de Insel Poel un dat Amt Niegkloster follen 1648 an Schweden. Dörch den Krieg vermückern Kunst un Wissenschaft. De Sitten warden ümmer ruuhger. Oewergloben un Anzeigen gägen Hexen un Töwerer warden ümmer miehr.

Pomeraniae Ducatus Tabula 1635
Kort vun Pommern 1635

An dat Enn vun ein Agrarupschwung stahn sick dat westelb’sche un dat ostelb’sche Europe gägenoewer. Herrschaftlich‘ Eigenwirtschaften gäben den Ton an un de Buernwirtschaften hebben nix miehr tau mellen un warden ümmer weniger. De Laag vun de Buern ward ümmer leeger un leeger, bet dorher, dat sei liefeigen warden.In Pommern-Wolgast is dat dörch de "Baur- un Schäffer-Ordnung" dormit vörbi. Pommern-Stettin makt disse Politik nah.
Bogislaw XIV. bringt dat Herzogtum 1625 wedder mit Pommern-Wolgast tausamen.

De Dörtigjöhrig Krieg (1618-1648) towt dörch dat Land un allens geiht in’n Dutt. 1624 breid‘ sick ‘ne gräsig Süük in Pommern-Stettin ut. De Krieg makt, dat de Lüüd nich miehr as Minschen benähmen daun. Oewergloben un Anzeigen wägen Hexerie un Töwerie warden ümmer miehr. Besünners de Lüüd up’n Land fallen Suldaten un Banden tau’n Opfer. 1628 is dat ierste Mal, dat Albrecht vun Wallenstein sein Plan nich upgeiht un hei vör de Duuren vun Stralsund upgäben möt. 1630 lann’t de schwed’sche König Gustav II. Adolf up Üsdom, besett‘ Stettin, un schlutt‘ sick mit den Herzog Bogislaw XIV. tausamen. För de Feldlagers vun Gustav II. Adolf siene Suldaten schlahn sei Wälder ganz un gor af. Dat Holt bruuken sei för Palisadentuuns un tau’n Füermaken. Heile Gägenden warden plattmakt un -schaben, blot dat sei tau‘n Scheiten wiet kieken kœnen.

1637 blifft de Letzt vun dat pommer’sche Fürstenhuus dot. Dat böt dat Füer un denn Striet twüschen de Schweden un de Bramborger ollig noch eins an. Tau Besinnung kümmt dat ierst mit denn Westfälischen Fräden 1648. 1648 deilen Bramborg un Schweden dat Land ünner sick up.