Hans Fallada: „Wegge eins all ut de blickern Schoetel frett“

• 1933, Rowohlt-Verlag

As an den 30. Januar 1933 de Nationalsozialisten dat Seggen an sick rieten, hett Fallada all den gröttsten Deil vun siene Handschrift „Kippe orrer Lampen“ dalschräben. An den 12. März 1934 kümmt dat ünner den Titel „Wegge eins all ut de blickern Schoetel frett“ tau de Bäukerhökers. De Roman vertellt de Geschicht vun Willi Kufalts, de ut‘t Kaschott kümmt, sick Mäuh gifft, ‘n iehrlich‘ Läben antaufangen, wat oewer nich klappt, wiel de Gesellschaft mit Lüüd, de seten hebben, so ümspringt, as sei dat deit. De minschenfründlich‘ Oort, de dat Bauk hett, un ok dat sick dat gägen de Taustänn‘ in‘t Gefängnis un ok gägen de Fürsorg‘ nah de Entlatung utspräken deit, geiht de niegen „Herrn“ gägen den Strich.

So makt sick Fallada doran, ok gägen den Rat vun sienen Verläger Rowohlt, dat Bauk ein Vörwurt vörantaustellen. Thomas Mann lött ünner dat Datum 14. März 1934 in sien Dagbauk schriewen: „Dat so‘n Bauk in Düütschland moeglich ward, dortau möt dat sien minschenfründlich‘ Ansinnen in dat Vörwurt sülwst taunicht maken un in’n Schiet perden.“