Skipnavigation Virtuelles Museum zur Geschichte Mecklenburgs und Vorpommerns

Springe direkt zu:

Menü öffnen

1500 bet 1550

Johann-Albrechts-Taler 1549
Reformatschionsdaler vun Herzog Johann Albrecht I. 1549

De Soehns vun Magnus, Heinrich V. un Albrecht VII. kloeben dat Land utn‘ein in de Deile Schwerin un Güstrow.

De Reformatschion künnigt sick an: de Humanist Ulrich vun Hutten un ok Aegidius Faber in Schwerin orrer Joachim Slüter in Rostock prädigen up düütsch dat, wat Luther liehrt. 1530 ward de Rostocker Kirchenordnung reformiert. 1549 wesselt Mäkelborg de Konfesschion tau de lutherischen Lanneskirch mit de Lannesherrn as de Boebelsten in de Kirch.

Mit de Wirtschaft geiht dat in de lütten Städte nich vöran. Dat kümmt dorvun, dat jedein in ‘ne Gill sien möt un dat ok verbaden is, dat frische Handwarkslüüd tautrecken. Up‘t Land hett de Ridderschaft dat Seggen. In de Landwirtschaft gifft dat ‘n Upschwung bi‘n Kuurnanbuug un so vergröttern de Eddellüüd up‘t Land ehre Riddergäuder un wanneln sick tau Landwirte.

Bild
Johann Gottlieb Giese, Greifswald 1552

1530 belehnt de Kaiser up den Rieksdag in Augsburg de Pommernherzög‘ as rieksunmittelbore Fürsten. Dat Land ward in Pommern-Wolgast un Pommern-Stettin updeilt. Man de Städt’sche Landdag blieft noch tausamen. Philipp vun Pommern-Wolgast buugt siene Residenzen ut. 1546 ward in Ueckermünn‘ ‘ne dreistöckig‘ Anlag‘ fardig.

1525 verfaten sei in Stralsund ‘ne "Ordnung för Kirchen un Schaulen". Dordörch ensteiht ‘ne Schaul för Jungs un för Dierns. Jede vun disse beiden Schaulen hett drei Schaulmeisters. Ok Griepswold, Stolp un Stargard kriegen "Grote Stadtschaulen". In Stettin maken sei 1543 ‘n Pädagogium up, wo sei Schaulmeisters utbillen. Man de Universität möt vun Tied tau Tied taumaken, wiel sei kein Geld nich hebben.

De Wirtschaft entwickelt sick nich miehr wieder, besünners in de Städten in’t Binnenland. Dat gifft Krawall gägen den städt’schen Rad, wo binah blot Eddellüüd insitten.

1524 plünnern’s in Stolp geistlich‘ Inrichtungen ut. Johannes Kureke führt 1524/25 den "Stralsunner Kirchenstorm" an. 1534 willen de Herzög‘ bi den Landdag mit de Eddellüüd, de Kirchenlüüd un de Städten de Reformatschion dörchsetten. Ofschonst dat nich tau Klappen kümmt, schrieft Johannes Bugenhagen ‘ne niege Kirchenordnung. Fief vun de Klösters warden ümwannelt tau Damenstifts. Dat Land, wat de Kirch hüürt hett, föllt den Herzog in’n Schoot.

De Eddellüüd kriegen gägenoewer den Herzog ümmer miehr Kraasch. Dörch den bäteren Verkoop vun miehr Kuurn hebben sei Geld un koenen de Ridderhöff‘ utbuugen un sülwst ackerieren.

Woans dat Sexualläben vun Mannslüüd un Frugenslüüd utsüht, is oewerwacht un streng rägelt. De Eh‘ tau bräken, "Untucht" tau drieben un anner Sünnen stahn ünner Straf. Dierns warden in dat Öller vun 15-18 Johren verheuradt, Jungs friegen mit 12-15 Johren.